Günümüzde toplu, planlı ve düzenli sanayi bölgelerinin kurularak altyapı imkânlarının güçlendirilmesi sanayi sektörünün gelişimi bakımından önem ihtiva etmektedir.
Iğdır ilinde gıda ürünleri imalatı ve giyim eşyaları imalatı öne çıkmaktadır. Ardından metalik olmayan ürünler imalatı, fabrikasyon metal ürünleri imalatı, kauçuk ve plastik ürünleri imalatı, kimyasal ürünler imalatı gelmektedir. Iğdır ilinde gıda imalatı sektöründe süt ve süt ürünleri, ekmek ve unlu mamul üren firmalar faaliyet göstermektedir. Bu sektörde ayrıca kayısı, patlıcan, dut, domates gibi meyve ve sebzelerden reçel, pekmez, konserve ve salça üretimi yapan firma ve kooperatifler bulunmaktadır. Sanayi sektöründe ilde öne çıkan diğer alt sektör ve ürünlere yönelik faaliyet alanları şöyledir. Bims, çöp konteyneri ve galvaniz kaplama, yapı kimyasalları imalatı, asansör parça ve aksamları, rafine tuz ürünleri, yalıtım malzemeleri, demir ve ahşap doğrama (kapı, pencere vb), plastik ürünleri olarak boru, polieliten ve granül üreten firmalar bulunmaktadır. Teknoloji düzeyi olarak bakıldığında ise düşük ve orta-düşük teknolojili ürünler üretildiği tespit edilmiştir.
Iğdır ilinde sanayi alanında hizmet veren 1 adet Organize Sanayi Bölgesi (OSB) ve 1 adet Sanayi Sitesi (SS) mevcuttur.
Şekil 1: Iğdır Organize Sanayi Bölgesi (OSB).
Iğdır il merkezine 24 km mesafede bulunan Iğdır OSB’de 2024 yılı Ocak ayı itibariyle 98 adet sanayi parseli bulunmaktadır. Bu parsellerden 59 tanesinin yatırımcılara tahsisi yapılmış olup, 24 adet faal işletme mevcuttur. 15 adet parselde ise proje ve inşaat çalışmaları devam etmektedir. Tahsise uygun parsellerin büyüklüğü 5.000-30.000 m2 arasında değişmektedir. Iğdır OSB’ de faaliyet gösteren firmaların sektörel dağılımına bakıldığında 2024 yılı Ocak ayı itibarıyle en yoğun olan sektörler sırasıyla; yapı malzemeleri, metal işleme ve plastik, kimyasal ürünler ve gıda sektörü şeklinde sıralanabilir. Bu sektörlerin yanı sıra; rafine tuz imalatı, ahşap kapı, banyo dolabı, mutfak dolap kapakları imalatı ve giyim eşyaları imalatı alanında faaliyet gösteren firmalar da mevcuttur.
Iğdır ilinde OSB’nin yanı sıra şehir merkezinde bulunan 1 adet sanayi sitesi (SS) mevcuttur. SS 35 hektarlık bir arazi üzerine kurulmuş olup, içerisinde 317 adet işletme mevcuttur. Bu işletmelerin hepsi faal durumdadır. Ancak bazıları dönemsel olarak faaliyet gösterebilmektedir. Özellikle oto bakım ve onarım faaliyetleri icra edilmekle birlikte PVC, mobilya, ahşap ve metal doğrama gibi işler de yapılmaktadır.
Şekil 2: Iğdır Sanayi Sitesi (SS).
Iğdır ilinde imalat sanayi sektöründeki mevcut durum ve toplu üretim altyapılarına ilişkin bilgiler verilmiştir. Bunlara ek olarak uygun yatırım ortamını etkileyen unsurların ortaya koyulması ve ilde bu sektörde potansiyel teşkil eden faaliyet kollarına değinilecektir.
Bir ekonomide yatırım yapma kararını etkileyen pazar olanakları, hammadde ve altyapı kaynaklarına yakınlık, taşıma, işgücü, yan sanayiye yakınlık vb. birçok faktör vardır. Bununla birlikte ildeki coğrafi yapı, beşeri kaynaklar, teknik ve sosyal altyapı, tarımsal yapı, doğal kaynaklar, sanayi, ticaret ve hizmet sektörleri ile finansman olanakları ilin mevcut durumunu ve potansiyelini ortaya koyan başlıca alanlardır.
Yatırım yapılabilecek alanların tespitinde esas olan; yerli veya yabancı yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyen kuruluş yeri faktörlerinin objektif bir şekilde değerlendirilmesidir. Kuruluş faktörlerine göre ele alınan ve gerek talep-pazar-kaynak gerekse yatırım boyutları, karlılık ve risk derecesi bakımından sanayi sektöründe yatırıma uygun olduğu düşünülen alanlar aşağıda sıralanmıştır.
Iğdır ilinde imalat sanayi sektöründe yatırım yapılabilecek uygun faaliyet alanları aşağıdaki gibidir.
- Süt ve Süt Ürünleri İmalatı
- Yaş Sebze-Meyve Paketleme Tesisi
- Tuğla/Bims (Pomza İşleme) Üretimi
- Mobilya İmalatı
- Salça ve Konserve İmalatı
- Koyun Yünü İşleme Tesisi
- Meyve ve Sebze Kurutma Tesisi
- Kakao, çikolata ve şekerleme imalatı
- Oluklu kağıt ve mukavva imalatı ile kağıt ve mukavvadan yapılan muhafazaların imalatı
- Kağıttan yapılan ev eşyası, sıhhi malzemeler ve tuvalet malzemeleri imalatı
- Plastik tabaka, levha, tüp ve profil imalatı
- Plastik torba, çanta, poşet, çuval, kutu, damacana, şişe, makara vb. paketleme malzemelerinin imalatı
- Kakao, çikolata ve şekerleme imalatı
- Metal yapı ve yapı parçaları imalatı
- Tarım ve ormancılık makinelerinin imalatı
- Ahşap kaplama paneli ve ağaç esaslı panel imalatı
- Örgü (triko) veya tığ işi (kroşe) kumaşların imalatı
- Düz camın şekillendirilmesi ve işlenmesi
- Peksimet ve bisküvi imalatı; dayanıklı pastane ürünleri ve dayanıklı kek imalatı
- Büro ve mağaza mobilyaları imalatı
- Metallerin makinede işlenmesi ve şekil verilmesi
- Kireç ve alçı imalatı
- Tekstil elyafının hazırlanması ve bükülmesi
- Makarna, şehriye, kuskus ve benzeri unlu mamullerin imalatı
- Ayakkabı, bot, terlik vb. imalatı
- Et ve kümes hayvanları etlerinden üretilen ürünlerin imalatı
- İş giysisi imalatı
- Çiftlik hayvanları için hazır yem imalatı
- Başka yerde sınıflandırılmamış metalik olmayan diğer mineral ürünlerin imalatı
- İç giyim eşyası imalatı
- Alkolsüz içeceklerin imalatı; maden sularının ve diğer şişelenmiş suların üretimi
- Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı
- Fırınlanmış kilden tuğla, karo ve inşaat malzemeleri imalatı
- Diğer dış giyim eşyaları imalatı
- Diğer bina doğramacılığı ve marangozluk ürünlerinin imalatı
- Ağaçların biçilmesi ve planyalanması
- Taş ve mermerin kesilmesi, şekil verilmesi ve bitirilmesi
- Sabun ve deterjan ile temizlik ve parlatıcı maddeler imalatı
